بسم الله الرحمن الرحیم
معاویه بعد از اینکه زمام حکومت را به دست گرفت در نخیله (منطقه ای نزدیک کوفه) به منبر رفت و خطاب به کوفیان چنین گفت:
به خدا قسم من با شما نجنگیدم که نماز بخوانید یا روزه بگیرید یا حج بروید یا زکات بدهید؛ شما خودتان باید این کارها را انجام دهید. (به تعبیر امروزیها دین مردم ربطی به حکومت ندارد) بلکه هدف من فقط به حکومت رسیدن و حکمرانی بود!
(خوبی معاویه این بود که فقط جمله اول را نگفت؛ بلکه جمله دوم را هم گفت که امروز راحت تر بتوانیم قضاوت کنیم.)
به هر حال، این خطبه هم در منابع معتبر شیعه (مانند ارشاد شیخ مفید) آمده و هم در منابع معتبر اهل سنت (مانند مصنف ابن ابی شیبه) آمده که که متن و سندش بدین شرح است:
(الإرشاد فی معرفة حجج الله على العباد، ج2، ص14) رَوَى أَبُو مِخْنَفٍ لُوطُ بْنُ یَحْیَى قَالَ حَدَّثَنِی أَشْعَثُ بْنُ سَوَّارٍ عَنْ أَبِی إِسْحَاقَ السَّبِیعِیِّ وَ غَیْرِهِ قَالُوا …. فَلَمَّا اسْتَتَمَّتِ الْهُدْنَةُ عَلَى ذَلِکَ سَارَ مُعَاوِیَةُ حَتَّى نَزَلَ بِالنُّخَیْلَةِ وَ کَانَ ذَلِکَ یَوْمَ جُمُعَةٍ فَصَلَّى بِالنَّاسِ ضُحَى النَّهَارِ فَخَطَبَهُمْ وَ قَالَ فِی خُطْبَتِهِ: إِنِّی وَ اللَّهِ مَا قَاتَلْتُکُمْ لِتُصَلُّوا وَ لَا لِتَصُومُوا وَ لَا لِتَحُجُّوا وَ لَا لِتُزَکُّوا إِنَّکُمْ لَتَفْعَلُونَ ذَلِکَ وَ لَکِنِّی قَاتَلْتُکُمْ لِأَتَأَمَّرَ عَلَیْکُمْ وَ قَدْ أَعْطَانِیَ اللَّهُ ذَلِکَ وَ أَنْتُمْ لَهُ کَارِهُونَ أَلَا وَ إِنِّی کُنْتُ مَنَّیْتُ الْحَسَنَ وَ أَعْطَیْتُهُ أَشْیَاءَ وَ جَمِیعُهَا تَحْتَ قَدَمَیَّ لَا أَفِی بِشَیْءٍ مِنْهَا لَهُ…
( مصنف ابن ابی شیبه،ج7، ص251؛ حدیث (29967)- [31074 ]) حَدَّثَنَا أَبُو مُعَاوِیَةَ، عَنْ الْأَعْمَشِ، عَنْ عَمْرِو بْنِ مُرَّةَ، عَنْ سَعِیدِ بْنِ سُوَیْدٍ، قَالَ: صَلَّى بِنَا مُعَاوِیَةُ الْجُمُعَةَ بِالنَّخِیلَةِ فِی الضُّحَى، ثُمَّ خَطَبْنَا فَقَالَ: ” مَا قَاتَلْتُکُمْ لِتُصَلُّوا، وَلَا لِتَصُومُوا، وَلَا لِتَحُجُّوا، وَلَا لِتُزَکُّوا، وَقَدْ أَعْرِفُ أَنَّکُمْ تَفْعَلُونَ ذَلِکَ، وَلَکِنْ إِنَّمَا قَاتَلْتُکُمْ لِأَتَأَمَّرَ عَلَیْکُمْ، وَقَدْ أَعْطَانِی اللَّهُ ذَلِکَ وَأَنْتُمْ لَهُ کَارِهُونَ “
